Obehär Bälp, am Fueß vom Längebärg, isch e schöni Campagne, ds Oberried. Die het i de letschte Jahre vor em Übergang amene Herr Vilbrecht ghört, und dä het mit syr Frou und syr Tochter dert der Summer zuebracht, und im Winter sy si de albe-n-i d'Schtadt züglet, a Chornhusplatz. Er het dert o-n-es Hus gha, vis-à-vis vo »Pfischtere«. Der Herr Vilbrecht isch geng gärn i sym Oberried usse gsi, und drum het er albe-n-im Früelig schier nid chönne warte, für use z' zügle. Chuum isch der Schnee furt gsi, su hets gheiße: »Frou, du söttisch im Oberried la fäge, su chönne mer mit dem erschte Sunneschyn use.« Und göb was di gueti Frou het möge-n-etgäge ha, 's syg no z' chalt, me müeßti no heize, 's chönnt Rhümatisme gä und so wyters; s' het ne-n-eifach nümme gha. Si het ne richtig gkennt und het gwüßt, daß es nit viel mit ihm het möge verlyde. Drum het si lieber bi Zyte nah gä und ihm der Wille tha. »Weiß Gott«, het si einisch zu nere Fründi gseit, »i gloub, er gieng mer ungfägt use, wenn's es paar schöni Tage gäb, und das wett i de doch nid. Dänket o!«
Was weit der; im Früelig vergißt e Husfrou ender ds Schpys-Gott-Bätte-n-als e-n-Ufruumete. So het's halt d'Frou Vilbrecht o gha.
Anno sibezähundertsibenenünzgi, wo's z' Oschtere-n-es paar Tag hinderenandere warm gsi isch, het emel üse Herr Vilbrecht wider Längizyti übercho i der Schtadt, und es het müeße züglet sy. Aber chuum isch d'Fägete vorby gsi, so isch schtrubs Wätter cho, und am Zügeltag het's pärse obe-n-abe brätschet, daß ds Herr Vilbrechts wöhler gsi wäre mit nere-n-Arche Noah als mit mene Leiterwage, wenn scho-n-e Blache druf gsi isch. – Dennzumale het me-n-äbe no nit Zügelwäge gha wie Hüser. Aber me het o weniger Sache-n-umenandere gschleipft und derfür hei's d'Möbel de o länger gha.
Item, es isch halt Aprilwätter gsi, wie öppe-n-alli Jahr. Me het sech mit Kaminfüür ghulfe, und wenn's Ein' am Abe tschuderet het, bim i z'Bett-Schlüüfe, su het me chly gleitiger gmacht als sünscht und het sech toll ygmummelet.
Si sy dänk öppe-n-acht Tag afange dusse gsi, su isch einisch der Papa Vilbrecht ga Bärn yne, und die Froue sy alleini gsi. D'Frou het geng no meh oder minder z' thüe gha mit Bovle-n-und Rangiere und het nit wyter uf ihres Töchterli gluegt. Ds Elisabeth oder Bethli, wie-n-ihm der Papa gseit het, isch tuusigs es hübsches Meitschi gsi, aber es capriziöses Chröttli. Das hei di junge Herre z' Bärn ganz guet gwüßt; aber deßwäge, hei si-n-ihm, oder villicht grad deßwäge, nit minder der Hof gmacht. Und ds Bethli het gar verwändt guet gwüßt, se-n-am Bändel ume z'füehre.
E nu, a däm sälbe Namittag isch es e chly voruse. Es het am Morge grägnet gha, und ds Grien isch no e chly naß gsi. Vo de Böume het's tropfet. Und nah Härd het's gschmöckt, gar herrlech. Über e Längebärg yne het d'Sunne gschine-n-uf die hällgrüene Chnöpf a de Böum, und 's het Eim dunkt, mi gsei's nume so wachse.
Jitz, was macht üses Bethli? Es het eigetlech welle ga blüemele. Viel isch zwar no nit davorne gsi; da und dert imene bosquet hei d'Anemone-n-usem Schatte füre güggelet, und de Züüne na het me d'Veieli gschmöckt. Ds Bethli isch dür d'Allee ab träppelet und het hinder d'Böum gluegt, und vo Zyt zu Zyt isch ihm e große Tropf vo mene-n-Eschtli ufe-n-Äcke-n-abe gfalle. Z'erscht het's nüt da druf g'achtet. Aber wo-n-ihm du so ne chalte Läcker über e ganze Rügge-n-abe gloffe-n-isch, het's doch du ds Näsi ufgha und i d'Böum ufe gluegt. Du chunt's ihn's du a, es well luege, was die Rägetröpf eigetlech für ne Chuscht heige. Und richtig, i allem Wyterträppele streckt üses Bethli sy Zunge-n-use, für d'Tröpf ufz'fasse. Aber si sy-n-ihm geng dernäbe gfalle. S'isch guet, het ihn's Niemer gseh däwäg. D'Mama würd' ihm e schöni Lätzge gä ha über d'Maniere. – Aber was wott me, der Möntsch isch ohni Maniere-n-eigetlech am wöhlschte.
Undereinisch, wo ds Bethli am wenigschte dänkt het, daß öpper umewäg sy chönnti, ghört es hinder sech im Grien loufe. Es schießt zsäme, chehrt sech um und gseht – dir chönnet ech kei Begriff mache, wie das arm Gschöpfli rot worde-n-isch – e junge Herr dür d'Allee yne cho. Und er isch scho ganz nach gsi und mueß es gseh ha, wie ds Bethli d'Zunge-n-usegschtreckt het. Es het ganz guet gseh, wie-n-er ds Lache verha het.
Höflech isch er uf ihn's zue cho, het sy große, ugattleche Näbelschpalter abzoge-n-und gseit: »Bonsoir, Jumpfer Vilbrecht, isch ächt der Herr Papa daheime?« – »Nei, er isch i d'Schtadt,« seit ds Bethli puckt. Es het sech halt geniert, und es het ihns g'ergeret, daß dä Herr ihns e so überrascht het. »Dir wüsset nid öppe, öb er bald ume chunt?« – »Nei.« – »Dörft i ächt nid e Momänt warte?« – »E warum nid?« – »Aber i möcht Ech nid geniere.« – »Dir genieret is nüt, weit Der yne cho?« – Wo ds Bethli das gseit het, isch es no einisch güggelrot worde; aber er het's du nid so g'achtet, wil es vor ihm här dem Hus zue gange-n-isch. Es het ne-n-i ds chlyne Salon gfüehrt, wo-n-e Glastüre gäge Garte gha het und es Fänschter gäge Hof. »Weit Der so guet sy und Platz näh?« seit's, und göb daß er öppis het chönne-n-antworte, isch es use-n-etwütscht und het d'Türe schön hinder sech zue ta. Eigetlech wär es no so gärn by-n-ihm blibe, vowäge-n-er isch e prächtige Kärli gsi, groß und schtattlech, und Farbe het er gha wie Milch und Bluet und glänzigi, liebi Ouge. Ds Bethli isch aber nit öppe zur Mama gange, ga säge, es syg e Visite da.
Der Gascht – es isch e Herr Landorfer vom Schteinibach gsi – isch im Sääli langsam umetrappet und het gluegt, was a de Wände hanget. Das Sääli isch no na der alte Mode möbliert gsi und nid, wie's öppe hüttigstags a de meischte-n-Orte-n-isch, mit Möbel und Sache gfüllt, daß me sech nit zwöi mal drinne cha chehre, oder me heig mit dem Chuttefäcke zum Wenigschte-n-es Meißener-Vaseli umgworfe-n-und mit dem Ellboge zwöi Bronce-Döggeli abegwüscht. Aber nätt und heimelig isch es einewäg gsi. A de Wände sy-n-es paar Ölportraits ghanget und dernäbe zwe alti Chupferschtiche – änglischi Roß i abgschabete Guldrahme-n-und druffe d'Visitecharte vo-n-es paar wohlhabende Fliege. Di Roß het der Herr Landorfer lang, lang agschtuunet, und doch isch er apparti e kei Rösseler gsi. Nachhär isch er lang vor em Chachelofe blybe schtah und het di schröckleche blaue Doggeli und Landschäftli agluegt, wo uf jeder Chachle sy gmalet gsi, und doch het er mit dem beschte Wille nüt Schöns chönne finde-n-a dene Hafnergmälde. He nu, i gloub, wenn me ne gfragt hätti, was er da gseji, er hätt's gwüß nid chönne säge. I Gedanke het er äbe ganz öppis anders gseh – ds Bethli. Das het ihm zthüe gä. Nid daß er's hütt zum erschte mal gseh hätti, bewahr nei; er het's scho mängisch im Schtille bewunderet – aber äbe geng nume-n-im Schtille. Äs het allwäg no nüt dervo gmerkt gha, vo wäge der Ruedi Landorfer isch e schüüche Möntsch gsi und het bi de mondaine Lüte nie rächt zueche dörfe, und das het ne mängisch duuret. Wo-n-er du hütt i ds Oberried gange-n-isch, für mit dem Herr Vilbrecht ga z'rede wäge politische Sache, het's ne jedesmal e so um ds Härz gramüselet, wenn ihm z'Sinn cho isch, er chönnti de der Jumpfer Elisabeth begägne. Und richtig, wo-n-er du e so a se-n-a glosse-n-isch, isch's ihm grad gsi, wie wenn ihm öpper e Box i d'Mage-Gäget gä hätti. E chly gschpässig het er allwäg dry g'luegt.
Wo-n-er du im Sääli gwartet het, isch ihm du allergattig düre Chopf gange. Der bündig Bscheid vom Bethli het ihm e neue Schtupf gä und er het dänkt, für ihn syg allwäg da nid viel z'mache. Er isch rächt höhn und de wieder truurig worde, wenn er dra dänkt het, wie anderi jungi Herre, dene-n-är i mängem Punkt wyt über gsi isch, bi de Patriziertöchtere viel lieber gseh worde sy als är, bloß will si e chly besser hei gwüßt z'schwätze-n-und z'tanze-n-und z'chüderle. Ds Bethli isch juscht e so eis gsi, wo druf gluegt het, öb Eine-n-e chly sech wüssi z'chehre-n-und z'dräje-n-im Salon. Es het sech als Barettli-Tochter gschpürt wie keis Anders. Das het sech der Herr Landorfer jitz Alles wieder überleit. Und doch het er's nid welle-n-ufgä und het sech vo Zyt zu Zyt gseit: »Wart nume, Meitschi, du murbisch de villicht no.«
So het er nah-ti-nah di blaue Helgeli am Ofe düregmuschteret gha und isch zum Fänschter füre. Z'erscht het er dür d'Glastüre-n-i Garte gluegt, i di längi, schattigi Allee, und derby dänkt, es syg doch e schöne Landsitz da und nume-n-es einzigs Chind i der Familie. Dermit sy syni Gedanke scho wieder uf ds Bethli cho, und, wie wenn er däm Gedanke wett wehre, chehrt er sech um und luegt dür ds andere Fänschter, und was gseht er? – Am Börtli obem Garte schteit ds Bethli hinder em Gschtrüpp und chehrt sech hurtig um und düßelet dür di blutte Lilabüsch dervo.
Ihm isch ds Bluet wieder i Chopf gschosse, und er isch e Schritt hindere-n-Umhang. Aber gseh het er's doch scho, wie dem Bethli d'Backe rot worde sy. – »Am Änd bi-n-i doch nid ganz e so dumm dranne, wie-n-i gmeint ha,« seit er i Gedanke zue sech und wott wieder düre-n-Umhang güggele. Da geit d'Türe-n-uf, und yne chunt der Ratsherr Vilbrecht, e schöne, eltere Herr, und seit: «Bonsoir, mon cher Rodolphe........»
Es het gfyschteret, und dem Ratsherr sy Visite-n-isch scho lang furt gsi. I der Äßschtube-n-isch uf em Tisch, mitts zwüsche blau blüemelete Täller und Tasse-n-e währschafti Öllampe gschtande-n-und het müetterlech, heimelig uf e bruune Tisch abe gschine. A der einte Syte vom Tisch isch d'Frou Ratsherri gsässe-n-und het amene shawle ghäägglet. Linggs vonere het uf der servante der Theechessel gsühnet und gsuret und rächts näbe sech het si es höchbeinigs Arbeitschörbli gha, i däm sech langsam, Ruck um Ruck, ds wullig Chlungeli dräit het.
Ohni vo der Arbeit ufz'luege, seit namene Chehrli d'Mama: »Mimi, gang rüef dem Papa, ds Züseli richtet gloub a.«
Ds Mimi – so het nämlech d'Frou Vilbrecht ihrem Töchterli gseit – isch im Fyschtere-n-am Fänschter gsässe-n-und het ds Büüßi uf der Schoos goumet. Es isch ufgschtande, het ds Büüßi a Bode gschtellt und isch use gange. Ds Büüßi het verschtuunet umegluegt und e grüüsleche Buggel gmacht. Nache-n-isch es gäge d'Frou Ratsherri zue, het mit em Chopf es paarmal a-n-es Schtuelbei gmüpft und isch der Frou am jupon umegschtriche. Si het sech desse nüt g'achtet und wyter ghäägglet.
Undereinisch chunt ds Züseli yne mit nere-n-Omelette-n-und brüelet: »E di wüeschti Chatz! Wotsch abe psch, psch!« D'Frou isch erchlüpft und luegt; aber ds Büüßi isch scho uf und dervo gsi. »Was het si gmacht?« – »He uf em Tisch ghocket isch si und het der Anke-n-abgschläcket, di Täsche.« – »Nei gwüß. Nimm ne-n-use-n-und tue ds Wüeschte-n-abschnyde.« Ds Züseli het der Anke gnoh und isch gange. D'Frou isch ufgschtande, het d'Arbeit und ds Chörbli uf d'Syte tha und het i der große gäle grecque der Café abrüiht.
Underdesse-n-isch ds Bethli zum Ratsherr ufe, het hübscheli d'Türe-n-uftha und dem Papa welle säge, ds Zabe syg de ufem Tisch. Aber er het ihm nit Zyt gla. Chuum het er's ghört yne cho, het er gseit: »I chume, i chume, i chume.« Und mit de Füeß het er gscharret, aber süscht e kei Wank tha, sondere nume descht gleitiger afah schrybe. Ds Bethli het das gkennt. »Ds Zabe-n-isch de ufem Tisch, Papa.« »I chume, i chume,« het er g'antwortet aber geng wyter gschribe, und sy großi Gänsfädere het ufem ruuche Papier gyxet und g'chrauet, me het schier nit dörfe lose.
Ds Bethli het gmerkt, daß es einschtwyle nüt cha usrichte und isch wieder abegange, i d'Äßschtube. »Wo blybt er o?« het d'Mama gfragt. »Er chaflet amene Brief,« antwortet ds Bethli. »Mimi!« D'Mama het es böses Gsicht gmacht, wil si's nid het chönne lyde, wenn ihres Töchterli e so grobi Redesarte gfüehrt het. Aber im Schtille het si doch ds Glyche-n-epfunde, wie ds Bethli. Der Ratsherr isch i der letschte Zyt geng z'schpät zu allne Mahlzyte cho, und das het se-n-afange glängwylet. Gäge-n-anderi Lüt isch er je länger descht pedantischer worde; nume bi sich sälber – so het es se dunkt – laj er gärn füfi la grad sy. Vor luter politisiere-n-und schtudiere-n-isch der Herr Vilbrecht syne Nächschte längwylig worde.
He nu, ändlech het ne der Hunger doch du o zueche tribe, und er het mit Appetit yghoue. Ds Gschpräch isch währed dem Zabe-n-emel o uf e Herr Landorfer cho, und der Ratsherr het gseit, es syg e scharmante junge Ma, dä Ruedi Landorfer. »Er lost emel o, was me seit.« – Ja, das isch dem Herr Vilbrecht schier ds Wichtigschte gsi, daß me-n-ihm glost het. Ds Bethli het nüt gseit.
Nam Zabe-n-isch me-n-i ds Salon gange. D'Froue hei g'arbeitet und der Papa het zu ihrem gheime Schräcke-n-es Buech vom Jean Jacques Rousseau greicht, und öb si hei welle lose-n-oder nid, het er ne vorgläse-n-und zwüsche-n-yne poletet und gredt, wie wenn er vor em große Rat schtüend. Er het sech nid gärn la underbräche, und drum isch der Abe mängisch vergange, ohni daß me-n-öpper anders het ghört Lut gä als der Herr Vilbrecht. Aber di Froue hei sech gwüßt z'hälfe. Si sy de albe bi Zyte-n-i ds Bett und, wenn dem Ratsherr niemer-meh glost het, su het er de o gschwige-n-und isch o i ds Bett gange.
Wo-n-ihm du hütt ds Bethli ds Guetnachtmüntschi uf syni blitzblank rasierte Backe git, seit er : »I mueß morn i d'Schtadt; wotsch mitcho?« Ds Bethli het sech nid lang bsunne. »Allwäg chume-n-i; no so gärn.« – »Aber mir sy de halt nid allei, weisch,« meint du der Papa no. – »Ja, wär chunt de no?« – »E bhüetis, erchlüpf nume nid, der Ruedi Landorfer.« – »Ach.« – »Eh was wett dir dä z'Leid thue?« – »Mira.« – »Gang rüef jitz no dem Köbi.«
D'Jumpfer Elisabeth isch der Gutschner ga rüefe-n-und het guet Nacht gseit.
»Köbi,« seit der Ratsherr, »du muesch morn am Morge-n-aschpanne ; i wott i d'Schtadt.« – »Rächt so, Herr Ratsherr, um weli Zyt?« – »Am halbi zächni; aber jitz söttisch no zu ds Herr Landorfers übere mit däm Brief.« Der Köbi isch gange.
Wo si du allei gsi sy, der Herr Vilbrecht und sy Frou, seit die: »Was isch jitz das o für ne Märit mit däm Ruedi Landorfer?« – »Afin,« antwortet der Ratsherr, es isch e scharmante Ma. Wenn mer ds Läbe hei, su wei mer über ds Jahr, bi der Burger-Bsatzig a ne dänke. Es lat sech öppis mache-n-us ihm.« Dermit het der Herr Vilbrecht ds Liecht gnoh und isch gäge sy Schlafschtube zue. »E scharmante Herr,« het me no einisch ghört us em fyschtere Gaug, und druuf het e Türe gschletzt, und es isch schtill blibe. »Afin,« het d'Frou Ratsherri halblut gseit, het ihri Arbeit dänne tha, und, wo der Köbi vom Schteinibach ume cho isch, het me niene meh Liecht gseh.
Z'morndrischt, scho bald nam déjeuner het's glütet, und der jung Herr Landorfer isch erschine. Währed der Ratsherr no i sy Schtube gange-n-isch, für sy Zopf und d'perruque-n-i d'Ornig z'thue, het d'Frou Vilbrecht ihrem Töchterli d'Kommissione-n-ufgä. Z'erscht het es sölle ga Brodierwulle choufe-n-am Wybermärit, und de ga Schulthessebrödli bschtelle bim Pfischter und no allerhand anderi Sache-n-und de z'letscht no zur Frou Houpmänni Tribolet ga ne Visite mache; si isch d'Gotte vom Elisabeth gsi.
Der Herr Landorfer het zueglost und dänkt, das guete Chind müeß no-n-es bravs Gedächtnis ha, für vo däm allem nüt z'vergässe.
Ändlech isch der Herr Vilbrecht abe cho, schön agleit mit mene bluemete gilet und mene subere jabot. D'Frou het ne mit mene gwüsse Wohlgfalle-n-agluegt – si het Freud gha, wenn er so tiré à quatre épingles erschine-n-isch. Der Köbi het agschpannet gha und isch mit dem char-à-banc vor d'Hustüre gfahre. Me het nid guet chönne chehre-n-im Hof, der Wage-n-isch gäge linggs ufgange, und drum het er dem Hus der Rügge gchehrt, so daß me drum-ume müeße het, für yz'schtyge. Di ganzi Gsellschaft isch im Gänslimarsch ume Wage-n-ume, und ds »Jeanetti« het verwunderet hindere gluegt, wo-n-es das Glöuf ghört het. Der Köbi het ds Schprützläder ewäg gnoh, und ds Züseli het es chauffe-pieds yne ta. (Der Herr het gärn chalti Füeß übercho bim Fahre.) Du het me du ds Bethli ynegschoppet und ihm d'paniers vo sym Rock rangiert, und du seit der Ratsherr zum Herr Ruedi Landorfer «S'il vous plait». D'Jumpfer Elisabeth rütscht ganz i vordere-n-Egge, damit ere-n-emel ja der Fahrgascht nid öppe-n-uf ds jupon sitzi. Aber b'hüetis. Da het der Papa scho derfür gsorget. Kategorisch het er sym junge Fründ der Platz im hindere-n-Egge-n-agwise, und, wo-n-er drinne gsi isch, isch der Ratsherr uf ds Trittbrätt gschtande, het mit beide Hände hindere greckt, d'Chuttefäcke-n-use-n-anderezoge, sech umdräit und mit mene Süfzer sy schtattleche corpus mitts zwüsche di junge Lüt yne plaziert. »Eh, bien, nous voilà,« het er gseit. Der Köbi het ufem Bock gschnaltzt und dem »Jeanetti« gä z'verschtah, daß es süferli gäge Bärn zue söll.
Schier zur glyche Schtund, wo der Ratsherr mit syne Lüte daheim abgfahre-n-isch, isch dür ds obere Tor z'Bärn e-n-andere char-à-banc usegfahre. Dert drinne sy zwe ehrwürdigi Herre gsässe, der eint e chlyne, magere, mit stächige-n-Ouge-n-und läbhaftem Usdruck, schier e chly närvös i de Bewegunge. Daß es e hableche Ma isch gsi, das het me-n-a syne Chleider gseh, a der schöne breloque, a de Fingerringe-n-und der prächtige, guldige Schnupfdrucke, wo-n-er flyßig bruucht het. Aber dernäbe – mueß me säge – het er e chly ghotschet usgseh. Ds jabot und ds gilet si voll Schnupf gsi und nid grad am süberschte. Aber tadellos isch sy Frisur gsi, sträng à la Louis XVI, und a de Maniere het me däm Herr agmerkt, daß er e fyni Schuel düregmacht het. Das isch der alt Herr Emanuel Landorfer vo der Schoßhalde gsi, e-n-Unggle vom Ruedi Landorfer. Sy Cumpan isch e Ma i de füfzge gsi, dick, bhäbig und fründlech. I sym Gsicht het e dicki Schtumpfnase thronet, und d'Ouge hei öppis schtobers gha, will er churzsichtig gsi isch. Aber i däm Gsicht isch nie kei Schatte-n-ufcho. Der Herr Wyß het geng fröhlech dry gluegt. I der Hand het er e grüüslechi lorgnette gha, so-n-es Ding wie ne-n-umgchehrti Schääri mit kreisrunde Gleser. Dir hättet eis glachet, wenn der dä gseh hättet, wie albe di dicki Nase zwüschem Gäbeli vo der lorgnette füregüggelet het.
Die beide Herre sy gueti Fründe gsi. Der Herr Wyß isch no Mitglied vom Große Rat gsi, der ander het nume no hinder de coulisses gschumpfe, aber de descht unverblüemter. Der Herr Wyß het albe sym Fründ müeße ga brichte, was so gange-n-isch i der Regierung, und de het er de mängisch zum Dank e schüzlechi Usfägete-n-erwütscht. Hätt's ne nid glächeret, so wär' er nümme so mängisch i d'Schoßhalde-n-use gange. He nu, am Abe vor däm Tag sy si emel o zsäme cho, und der Herr Wyß het gwüßt z'erzelle, daß der Herr Vilbrecht allerhand neui Idee-n-im Chopf heigi und der Meinung sygi, me sött a politischi Reforme dänke, damit nid a mene schöne Tag der neu Geischt über ds Volk grati und di alti Republik über e Hufe wärfi. Bhüetis, bhüetis, was het das für nes Lamento gä. »Das chunt nid guet,« het der Herr Landorfer gseit, dä donners Fädi wott mit dem Pflueg vo de Jakobiner z'Acher fahre, du wirsch de gseh, wie das chunt. Il faut que nous résistions à cette cochonnerie de toutes nos forces.« »Er meint's guet, er meint's gwüß guet,« het der Herr Wyß ygwändet, aber i förchte . . .« »Ja, ja, 's het scho mänge gmeint, er mach öppis gschyds und er gsej heiterer als anderi Lüt,« isch ihm der Herr Landorfer i ds Wort gfalle, »mais n'oubliez pas: mundus regitur dei providentia et hominum confusione. Nei my Liebe, no morn wei mer ga Bälp mit dem Fädi ga z'Bode schtelle.« Das hei si du beschlosse, und der Herr Landorfer het sy char-à-banc la aschpanne, het der Fründ Wyß greicht und isch mit ihm gäge ds Oberried use gfahre.
Underwägs het der Herr Wyß la verlute, der Herr Vilbrecht schtudieri flyßig der Jean Jacques Rousseau. »Äbe, da hei mer's, thät dä lieber de-n-erfahrene Lüte lose, als settigi sottises z'läse«, het der Herr Landorfer gfunde, »dä Rousseau isch e canaille.« Grad gar viel gredt hei si du nümme-n-uf der Fahrt.
Ihre char-à-banc isch o gäge linggs offe gsi, und drum hei si uf ds Chilchefäld übere gluegt und dem Weschte, us däm dennzumal alles Schlächte cho isch, getroscht der Rügge g'chehrt.
Der Herr Vilbrecht und syni Lütli hei de juscht gäge Weschte gluegt, und si sy no keini hundert Schritt vo daheime gsi, su het der Ratsherr afah schwadroniere-n-und polete-n-über d'Schtaatsverfassung. »Me cha mer säge, was me will, e fyne Chopf isch er halt doch, dä Rousseau.« Der Ruedi Landorfer und ds Bethli sy müüslischtill blibe, und der Herr Vilbrecht het sech gfreut ob der Andacht vo dene brave junge Lüt. Das het ne no encouragiert, und er het je länger descht yfriger afah schwadroniere. Mängisch het er längs Bitze der Zeigfinger vor syr Nase-n-ufpflanzet gha und mit de-n-Ouge gredi use glotzet, wi wenn er sy Wysheit am Gurte tät abläse. Aber wenn er öppe gmeint het, syni Begleiter lose-n-ihm so brav, su isch er übel brichtet gsi, vo wäge die hei ne la dampe-n-und dampe-n-und hei hinder sym Rügge Blicke gwächslet, Blicke – i säge-n-ech, we me die gseh het, su het me gwüßt, was es gschlage gha het. Bald isch ds einte rot worde, bald ds andere, und z'letscht hei beidi dänkt, es syg gschyder, der Papa dampi druflos, süsch hätte si beidi vor Verlägeheit nit gwüßt, was sech säge.
Z'mitts am Sandrainschtutz, wo der Papa grad zu-n-ere neue tirade-n-agsetzt het, etwütscht ihm sy tabatière-n-und fallt uf d'Schtraß. »Sapperlot«, het er sech underbroche, «arrêtez, Köbi, j'ai perdu ma tabatière, ouvrez!»
Währed der Ratsherr sy Schnupfdrucke-n-ufliest und mit dem Naselumpe-n-abwüscht, chunt richtig e charge-à-banc der Schtutz uf und fahrt hinder däm vom Herr Vilbrecht düre. I däm Ougeblick ghört me grad us däm Wage-n-es mörderlechs Gschimpf über e Jean Jacques Rousseau. Der Herr Vilbrecht het richtig uf der Schtell errate, wär es isch, het syni Lütli la sy und isch dem andere Wage nache gschprunge. »Naturellement, c'est toi«, het er i char-à-banc yne brüelet. »Das ha-n-i doch dänkt.« »Ah le voilà«, het's drus g'antwortet, »mer sy ufem Wäg zu dir, Fädi, ma foi, i mueß der cho der Chopf wäsche.« – »So? für was?« – Nid drü het me chönne zelle, so sy di beide Herre wie d'Güggle-n-ufenand gfahre; der HerrVilbrecht isch uf der Schtraß gschtande-n-und het i Wage-n-yne gschimpft, und der Herr Landorfer het usem char-à-banc use gwätteret. Der Herr Wyß isch dernäbe gsässe-n-und het glachet, daß es ihm sy dicke Buuch gschüttlet het. Dene beide Kampfhähne sy vor Ufregung d'Zöpf schier z'Bärg gschtande-n-und hei gwädelet, daß es e Freud isch gsi zuez'luege.
Underdesse-n-isch es im andere Wage ziemlech schtill zuegange, aber nid längwylig, und am Abe het der Köbi i der Chuchi zum Züsi gseit: »Züseli, i weiß öppis« und schlimmi Öugli derzue gmacht.
»Afin, my Liebe«, het der Herr Vilbrecht sym Gägner i Wage-n-yne brüelet, »mer lyde-n-am marasmus senectutis z'Bärn.« »Nei, Fädi«, het's use g'antwortet, »a Ghirnerweichung, Johann, fahr wyter!« Und die beide Herre, wo z'visite hei welle, sy wyter gfahre-n-über Bälp und d'Hunzikebrügg i d'Schoßhalde.
»Es wird sech zeige, wär necher a der Ghirnerweichung isch, mir oder si«, het der Herr Vilbrecht brummlet, e Pryse het er gnoh, isch ygschtige-n-und ga Bärn gfahre. Der sälb Tag isch nit guet meh gsi, Chirsi z'ässe mit ihm.
Vo denn ewäg isch zwüsche der Schoßhalde-n-und dem Oberried meh oder weniger Chriegszueschtand gsi. Im Grund gnoh, wäre di beide Herre gar nid so wyt use-n-andere gsi i ihrne-n-Ansichte. Aber d'Opposition vom andere het e jede geng tiefer i syni Idee-n-yne tribe, und me het sech je länger, descht weniger meh welle verschtah. Di beide Herre sy no einisch i der Schtadt ufe-n-andere platzet und sy füfezwänzgmal di ganzi Chramgaßloube-n-ufe-n-und abe gloffe, und wenigschtes füfzigmal sy si blybe schtah und hei enandere-n-abrüelet, d'Schnupfdrucke sy läär worde, und di letschti Pryse hei si no brüederlech zsäme teilt; aber nachhär sy di diplomatische Beziehunge-n-abbroche worde.
Füre Ruedi Landorfer isch d'Situation gar nid liecht gsi. Uf der einte Syte het er müeße der Herr Vilbrecht warm bhalte, dä derzue bi der Amtsbsatzig no öppis het z'bedüte gha, und uf der andere Syte het er müeße Sorg ha zum Unggle Mäni, desse-n-einzige-n-Erbe-n-er het sölle wärde. Für dä jung Ma isch es vo großem Vorteil gsi, daß di beide Güggle nümme sy zsämecho. Begryfet, was söll me für nes Gsicht mache, wenn zwe enandere-n-i d'Haar fahre, me mueß derby schtah und möcht's mit keim verderbe? – Chöme si nid zsäme, so cha me hüt dem einte und morn dem andere ga däsele. – So het's der Ruedi Landorfer gmacht, und er het derby so-n-e-n-Art diplomatischi Schuelung übercho.
Zur glyche Zyt isch i der Regierung ungfähr ds glyche vor sech gange, i chly größerem Schtyl. Me het o zangget, öb me well dem Zug vo der Zyt nahgä oder sech hinderem alt Bewährte verschanze. Me het sech o je länger, descht weniger meh verschtande, und wo du der Find cho isch, so isch me leider nid eis gsi, und drum het's bi allem guete Wille müeße fähle.
Het der Ruedi Landorfer sech müeße wüsse z'hälfe zwüsche dene beide Herre, so het er o müeße sech z'sämenäh, für bi der Jumpfer Elisabeth geng i Gnade z'blybe. Es het frylech scho ygschlage gha bynere, und si hei's je länger, descht besser zsäme chönne. Nume het das Töchterli 's gar gärn gseh, wenn anderi Herre-n-ihm o schön ta hei. Si isch halt äbe-n-es Chröttli gsi, jung, läbig und luschtig und derby e chly lunnisch.